Er is sprake van vulvakanker als abnormale cellen zich ongecontroleerd vermenigvuldigen in de uitwendige vrouwelijke geslachtsorganen (schaamlippen, clitoris), waardoor er een tumor ontstaat. De kankercellen kunnen oppervlakkig in het slijmvlies of in de diepte uitzaaien. Naarmate de kanker zich verder ontwikkelt, kan die omliggende organen zoals vagina, urinebuis en anus binnendringen.
Kankercellen kunnen uit de oorspronkelijke tumor ontsnappen via de lymfevaten en vervolgens de lymfeklieren binnendringen, ofwel gebeurt het via de bloedvaten om zo andere organen zoals lever, longen en botten te koloniseren en metastases of uitzaaiingen te vormen. Deze uitzaaiingen bestaan uit kankercellen van de vulva. Daarom moeten ze worden behandeld als vulvakanker.
Er is geen duidelijk aanwijsbare oorzaak van vulvakanker. Bepaalde factoren lijken het risico echter iets te verhogen.
Omdat leeftijd de belangrijkste risicofactor voor vulvakanker is, zijn er geen echt effectieve preventiemaatregelen voor de ziekte. Vaccinatie kan wel het risico verminderen op kankers die met HPV verband houden.
Vaccinatie
Vaccinatie van zowel meisjes als jongens voorkomt dat de meest voorkomende kakerverwekkende humane papillomavirussen (HPV) zich nestelen in de baarmoederhals en genitaliën. Zo verkleint de kans dat afwijkingen zich ontwikkelen tot kanker. Momenteel is vaccinatie de meest effectieve preventiemaatregel, omdat hierdoor het risico op baarmoederhalskanker met meer dan 70% wordt verminderd en ook de kans op vulvakanker kleiner wordt.
Volgens onderzoekers is het aanbevolen jonge meisjes te vaccineren tegen HPV voordat ze voor het eerst seks hebben. (Het vaccineren van jongens vermindert het risico op overdracht, maar ook op andere soorten kanker bij henzelf.)
In België wordt vaccinatie tegen het humane papillomavirus (HPV) aangeboden als onderdeel van de gezondheidszorg op school. Meisjes en jongens tussen 12 en 15 jaar kunnen zich gratis laten inenten mits toestemming van hun ouders.
Een inhaalvaccinatie op 18-jarige leeftijd wordt vergoed voor zowel meisjes als jongens.
Meer weten over de vaccinatie tegen HPV?
Raadpleeg afhankelijk van waar je woont de website van de verantwoordelijke organisatie:
Er zijn een aantal afwijkingen ter hoogte van de vulva die zich in sommige gevallen tot kanker kunnen ontwikkelen. Men spreekt hierbij van pre-maligne kanker of het voorstadium van de ziekte.
De symptomen die geassocieerd worden met dit vroege stadium van vulvakanker kunnen variëren:
Veel vrouwen ervaren sporadisch dit soort problemen. Ze houden vaak geen verband met kanker en verdwijnen meestal vanzelf. Maar als ze langer dan een paar weken aanhouden, is het belangrijk om je arts of gynaecoloog te raadplegen.
Er bestaat geen screeningtest, maar een zorgvuldig onderzoek van de uitwendige geslachtsorganen tijdens een jaarlijkse gynaecologische controle kan de meeste vulvakankers en het voorloperstadium ervan aan het licht brengen.
De voornaamste diagnostische tests met betrekking tot vulvakanker:
Afhankelijk van het stadium van de kanker kan de arts verschillende behandelingen toepassen:
Tijdens alle stadia van de behandeling en bij het streven naar een blijvend herstel staat de levenskwaliteit van de patiënt op de lange termijn voorop.
Dat geldt ook op de korte en middellange termijn zodra de ziekte chronisch wordt. In het stadium van de palliatieve zorg, wanneer de ziekte niet meer onder controle te krijgen is, heeft levenskwaliteit absolute prioriteit.
In al deze gevallen zet het medisch team al zijn knowhow in om de levenskwaliteit zo goed mogelijk te bewaken.
Meer informatie over palliatieve zorg en levenseinde.
Het doel van elke behandeling is om kankercellen te vernietigen. Helaas kunnen hierbij ook gezonde cellen worden beschadigd en bijwerkingen worden veroorzaakt. Deze bijwerkingen kunnen sterk van elkaar verschillen, afhankelijk van de behandeling en de patiënt.
In elk geval is het aangeraden om je arts te vragen aan welke nevenwerkingen je je kan verwachten en waar je op moet letten.
Reconstructie van de vulva
Bij chirurgische ingrepen wordt soms een groot deel van de huid van de vulva verwijderd, waardoor huidtransplantatie uit andere delen van het lichaam nodig zijn om de wonde te bedekken. In de meeste gevallen echter kunnen chirurgische wonden zonder transplantatie worden gesloten, met een bijzonder bevredigend resultaat.
Reconstructieve chirurgie is een mogelijke behandeling voor vrouwen die een ingrijpende operatie hebben ondergaan.
Meer weten over de nevenwerkingen van volgende behandelingen:
De oncologisch zorgcoördinator is een verpleegkundige, gespecialiseerd in kanker, die zorgt voor de praktische uitvoering van de door het multidisciplinair team voorgeschreven behandeling en die de patiënt de hele duur van zijn of haar zorgtraject in het ziekenhuis begeleidt.
Tijdens je behandeling is de oncologisch zorgcoördinator je belangrijkste aanspreekpunt. Hij/zij maakt integraal deel uit van je zorgteam, woont al je consultaties bij en coördineert al je afspraken. Je zorgcoördinator is makkelijk bereikbaar, telefonisch of via e-mail, om je vragen te beantwoorden.
Follow-up na de behandeling
Na de behandeling is het van belang dat je gezondheidstoestand wordt opgevolgd. Je krijgt een persoonlijk schema van consultaties en aanvullende onderzoeken (bloedonderzoek, beeldvorming…). Die gebeuren in het begin op regelmatige basis, maar vervolgens geleidelijk minder frequent. Als er tussen twee controles nieuwe aandoeningen of symptomen optreden, is het aangeraden zo snel mogelijk je arts op de hoogte te brengen.
Genezing of remissie?
Remissie betekent een vermindering of volledige verdwijning van tekens die wijzen op de aanwezigheid van kanker. Als alle symptomen zijn verdwenen, is er sprake van volledige remissie. Dat betekent niet noodzakelijk dat de aandoening volledig en permanent voorbij is. Mogelijk hebben sommige kankercellen het overleefd en zijn ze te klein om te worden gedetecteerd. Maar ze kunnen wel het begin zijn van een toekomstige herval. Pas als er nog een extra periode is overbrugd, waarbij medische onderzoeken geen enkele afwijking of kankercel meer kunnen detecteren, is er sprake van genezing. De duur van deze periode hangt af van het kankertype.
Hoe lang moet je wachten op blijvende genezing?
Gemiddeld duurt het vijf jaar voor een kankerpatiënt die geen behandeling meer nodig heeft, genezen wordt verklaard. Maar voor sommige kankertypes kan dat al vroeger gebeuren, terwijl er in zeldzame gevallen na vijf jaar toch nog herval mogelijk is. De algemene regel is dat hoe langer een remissie duurt, hoe groter de kans wordt op blijvende genezing.
Vulvakanker is de 33e meest voorkomende kanker in België .
In 2021, zijn 71 personen overleden ten gevolge van deze kanker in België.
Deze cijfers zijn gemiddelden. De individuele prognose hangt af van het stadium waarin de ziekte zich bevindt bij diagnose.
