Belangrijkste diagnostische tests voor darmkanker:
De arts brengt een vinger in het rectum om de binnenkant ervan te onderzoeken. Het is geen aangenaam, maar wel een pijnloos onderzoek. Op deze manier kan een tumor in de buurt van de anus worden gedetecteerd.
Een endoscopie is een kijkonderzoek in de dikke darm. Die kan alleen in het laatste deel voor de endeldarm ofwel helemaal worden onderzocht. In het laatste geval spreekt men van colonoscopie. Via de anus wordt een flexibele slang in de dikke darm gebracht. Met behulp van een camera en een lampje kan de darm worden bekeken. Poliepen kunnen worden verwijderd (poliepectomie). Bij een biopsie wordt een stukje weefsel uit de darmwand genomen en vervolgens onder de microscoop onderzocht. Zo kan dikkedarmkanker worden vastgesteld.
Voor een endoscopie van de dikke darm mag die geen ontlasting meer bevatten en wordt de darm gespoeld.
De arts kan een virtuele colonoscopie laten uitvoeren met behulp van een CT-scan.
Bij dit onderzoek is geen biopsie mogelijk of kan men geen poliep verwijderen. Als op basis van virtuele colonoscopie kanker wordt vermoed, zal via klassieke endoscopie een biopsie worden toegepast.
Ook voor een virtuele colonoscopie mag de dikke darm geen ontlasting meer bevatten en wordt die grondig gespoeld.
In dit onderzoek gebruikt men röntgenstralen om driedimensionale beelden van de borst en de buik te maken. De scan brengt in beeld waar de tumor in de dikke darm zit, en geeft informatie over mogelijke kankercellen in omliggende lymfeklieren en andere organen.
Vaak wordt een contrastvloeistof gebruikt om bloedvaten duidelijk zichtbaar te maken. Zo kan men zien of de tumor is doorgegroeid in omliggende organen, wat de relatie is met omliggende bloedvaten en of er uitzaaiingen zijn naar andere delen van het lichaam.
Als de kankerdiagnose is gesteld, worden aanvullende onderzoeken uitgevoerd om de omvang van de kanker te beschrijven volgens de TNM-classificatie. Om te bepalen in welke mate kanker is ontwikkeld, onderscheidt men verschillende stadia. Hierbij wordt rekening gehouden met de locatie waar de tumor zich bevindt, de grootte ervan, de mogelijke infiltratie van nabijgelegen weefsels of lymfeklieren, en de aanwezigheid of afwezigheid van metastasen in andere organen.
CEA (carcino-embryonaal antigen) is een tumormarker die gebruikt wordt voor de opvolging van onder andere dikkedarmkanker. Dat gebeurt via bloedonderzoek.
Bij endeldarmkanker wordt een ultrasone sonde via de anus ingebracht. Hierbij worden niet-hoorbare geluidsgolven gebruikt om de darm in beeld te brengen. Echografie maakt het mogelijk om de grootte van de tumor te beoordelen en vast te stellen in hoeverre de kankercellen de omliggende weefsels zijn binnengedrongen.
Het onderzoek is niet aangenaam, maar pijnloos, en heeft geen bijwerkingen.
Via deze onderzoeken (CT-scan en MRI) kan worden achterhaald hoe diep de tumor in de darmwand is doorgedrongen. Dat is van belang om het stadium van de ziekte te bepalen en om mogelijke uitzaaiingen in de lymfeklieren in de omgeving van de dikke darm te detecteren.
Een PET-scan spoort afwijkingen in het lichaam op met een kleine hoeveelheid licht radioactieve stof (isotoop). Hierdoor worden onder andere tumoren en uitzaaiingen zichtbaar. Bij darmkanker wordt weinig gebruik gemaakt van PET-scans, alleen als voorgaand onderzoek geen sluitende resultaten – dat wil zeggen: waaruit geen definitieve conclusie kan worden getrokken – heeft opgeleverd.
